In principe
'Normaal gezien, als/wanneer de regels of de gebruikelijke gang van zakenwordtgevolgd, zoals te verwachten valt onder normale omstandigheden’.
Volgens Van Dale ‘in beginsel’. En volgens hetzelfde woordenboek betekent dat dan weer ‘zonder rekening te houden met de consequenties of met bijkomende zaken’.
Ik heb tijdens mijn werkzaamheden nooit bijgehouden hoe vaak het antwoord op mijn vraag begon met‘in principe.’. Maar het is vaak, té vaak.
En ja, nu kun je denken dat met deze uitspraak de afgesproken regels of procedures gevolgd gaan worden, maar wat ik hoor is eigenlijk, ‘we weten hoe het hoort, en gaan daar waarschijnlijk van afwijken’ of ‘we weten hoe het moet, maar de situatie is altijd anders en dan passen we onze werkwijze aan’.
Ambiguïteit
Ik bespeur een zekere ambiguïteit in hoe men ‘in principe’ weet te gebruiken voor ‘we gaan ons waarschijnlijk niet aan de afspraak houden’ en hoe deze uitspraak op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden..
En daar begint het bij mij als veiligheidskundige te kriebelen, ik krijg dan een onderbuikgevoel dat de voorbereiding wellicht niet zo goed is als gedacht.
Tegelijkertijd wordt ‘in principe’ ook nog vaak in één zin gebruikt met ‘maar’.. een signaalwoord, een tegenstelling. ‘Ach, in principe halen wij de leiding er zo uit, maarr.. het kan zijn dat het niet gaat lukken en dan proberen we wat anders’.
Nu ben ik een pragmatisch persoon en probeer altijd in oplossingen te denken, maar soms moeten we medewerkers beschermen [tegen zichzelf] en een halt toeroepen. Even terug naar de tekentafel, is er nagedacht over wat we gaan doen als het niet lukt?
Desastreus
Met de beste intenties, even snel bedachte en meest praktische oplossingen zijn niet altijd de veiligste. Als de chirurg u net voor de operatie verteld dat hij ‘in principe’ uw blindedarm even opzij legt om de situatie te beoordelen en zijn zin afmaakt met ‘maar’. Heeft u dan nog vertrouwen in de beste man? Ik in ieder geval niet.
En chirurgenwerk vergelijken met het verwijderen van leidingwerk gaat wellicht mank, maar de gevolgen van geen goede voorbereiding kunnen voor beiden situaties desastreus zijn.De uitdrukking ‘een goede voorbereiding is het halve werk’ is niet uit de lucht gevallen… Met een paar simpele uitgangspunten en de juiste vragen stellen tijdens de voorbereiding kan veel leed voorkomen worden. Er worden niet voor niets werkplannen, jsa en tra’s geschreven toch?
Doorvragen
Ik stel op zo’n moment altijd de vraag‘oh, dus je gaat het anders doen dan is afgesproken?’ en niet zelden wordt daar positief op gereageerd, maar zo nu en dan ook negatief, en dan hebben we een heel ander gesprek.
Het is immers aan ons om het gehele plaatje te overzien en mensen bewust te maken van de risico’s.
Mijn advies? Stel ‘in principe’ altijd meer vragen voor een heldere aanpak!